Mount Ainos & Abies Cephalonica

Mt. Ainos is the only National Park situated on a Greek Island! It is the tallest mountain in the Ionian Islands region, with an elevation of 5,341 feet (1,628 m). The endemic species of Cephalonian Fir (aka Greek Fir), classified by the British botanist J.W. Loudon in 1838, covers about ⅔ of the park’s area at elevations between 2,296 and 3,937 feet. Semi wild ponies (of the Equus caballus species) inhabit the forest, mostly at the SE side of the mountain. The highest peak is called “Megas Soros”.

Στην Ελλάδα απαντούν τρία είδη Ελάτης: η Abies cephalonica (κεφαλληνιακή Eλάτη), η Abies alba (λευκή Ελάτη), καθώς και το υβρίδιό τους Abies x borisii-regis. Η Abies cephalonica είναι ελληνικό ενδημικό είδος, δηλαδή απαντά μόνο στον Ελλαδικό χώρο. Συγκεκριμένα, απαντά στην Κεφαλονιά . . . , την Εύβοια και την ηπειρωτική Ελλάδα από την Πελοπόννησο έως τον Όλυμπο και τον Άθωνα, σε περιοχές με υψόμετρο από 600-1600 m. Η ανάγκη της προστασίας του δάσους Ελάτης στον Αίνο, από όπου περιγράφηκε ως νέο είδος (ο κλασσικός τόπος της), καθώς και η φυτογεωγραφική σημασία της παρουσίας της στην Κεφαλονιά, υπήρξαν οι κύριοι λόγοι για τους οποίους το όρος Αίνος κηρύχθηκε το 1962 Εθνικός Δρυμός. Το όνομα Abies cephalonica δόθηκε από τον Άγγλο Βοτανικό J.W. Loudon το 1838, όταν ταξινόμησε την Ελάτη της Κεφαλονιάς ως νέο είδος.
Η έντονη υλοτομία στο δάσος του Αίνου-Ρουδίου κατά τους προηγούμενους αιώνες, κυρίως μετά το 16ο αιώνα και η απουσία μέσων κατάσβεσης για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών που ξεσπούσαν στην περιοχή, έθεσαν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του δάσους της Ελάτης. Αποτέλεσμα αυτών είναι να έχει περιοριστεί η έκτασή του, η οποία σήμερα αποτελεί μόλις το 25% της αρχικής. . . . Μελλοντικά, τα δάση της Ελάτης ενδέχεται να απειληθούν από την αύξηση της θερμοκρασίας, στο πλαίσιο της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. H αύξηση της θερμοκρασίας, που προβλέπεται ειδικότερα για την Μεσογειακή λεκάνη, θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στους πληθυσμούς των περισσότερων ειδών κωνοφόρων, συμπεριλαμβανομένης και της Abies cephalonica.

Βιολογικός κύκλος της  Abies cephalonica
Κάθε άνοιξη στο δάσος του Εθνικού Δρυμού Αίνου μπορείτε να παρατηρήσετε πολυάριθμα νεαρά έλατα, ύψους μόλις λίγων εκατοστών που βλάστησαν με το πέρας του χειμώνα. . . . Από αυτά, τα περισσότερα δεν θα επιβιώσουν τα επόμενα έτη, είτε εξαιτίας φυσικών αιτίων είτε εξαιτίας της παράνομης βόσκησης. Όσα από αυτά επιβιώσουν . . . θα χρειαστούν έως και 50 έτη μέχρι να ωριμάσουν για να παράγουν τα δικά τους σπέρματα. Υπό ιδανικές συνθήκες η ηλικία τους μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 500 έτη. Σε κάθε δέντρο τα άρρενα άνθη είναι συνήθως στα χαμηλότερα κλαδιά . . . , όπου σχηματίζουν ερυθροκάστανες ταξιανθίες (ίουλοι), ενώ τα θήλεα άνθη βρίσκονται στα μεσαία και υψηλότερα κλαδιά, όπου σχηματίζουν χαρακτηριστικούς, όρθιους κώνους. . . . Τα σπέρματα ωριμάζουν στους κώνους τον Σεπτέμβριο και διασπείρονται τον Οκτώβριο. H κεφαλληνιακή Ελάτη παρουσιάζει το φαινόμενο της πληροκαρπίας, δηλαδή της παραγωγής μεγάλου αριθμού σπερμάτων που συμβαίνει μόνο κάθε 3-4 έτη.

There are three Fir species in Greece: Abies cephalonica (Cephalonian Fir), η Abies alba (White [sic] Fir), as well as their hubrid Abies x borisii-regis. Abies cephalonica is a Greek endemic species, i.e. it occurs only in the Greek region. In particular it occurs in Cephalonia . . . , and in mainland Greece from Peloponessus to Mt. Olimbos and Mt. Athos at an altitude of 600-1,600 m. The need to protect the Fir forest of Mt. Ainos, where it was described as a new species (locus classicus), as well as the phytogeographical importance of its presence in Cephalonia, constituted the main reasons that resulted in the declaration of Mt. Ainos as a National Park in 1962.
The name Abies cephalonica was given by the English Botanist J.W. Loudon in 1838, when he classified the Fir from Cephalonia as a new species.
In previous centuries, particularly after the 16th century, extensive woodcutting in the forest of Mt. Ainos-Mt. Roudi, as well as the inability to effectively control and put out fires that occurred in the area, threatened the survival of the Fir forest. As a result, its distribution area has been restricted to 1/4 of the initial one. It is possible that the temperature increase in the future, due to global climatic change, may threaten the For forests. The temperature increase, predicted in particular for the Mediterranean basin, will have important negative effects on the populations of most conifer species, including Abies cephalonica.

Abies cephalonica life cycle
In the forest of the National Park of Mt. Ainos you can observe each spring, numerous young fir plants, a few centimeters tall, that germinated by the end of winter. . . . Most of them will not survive in the following years, either due to natural causes or illegal grazing. Those that do manage to survive . . . , will require up to 50 years, in order to reach reproductive maturity and produce seeds of their own. Under ideal conditions, the trees can live to become up to 500 years old.
In each tree the male flowers appear on the lower branches . . . , where they form red-brown infloresences [sic] (catkins), whereas the female flowers occur on the middle and upper branches, forming characteristic erect cones. . . . The seeds reach maturity in September and disperse in October. The Cephalonian Fir is characterized by a masting behaviour, i.e. as large number of seeds is produced only every 3-4 years.

Source: Management Body of Ainos National Park

 

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=PvO-7i8OJTE]

 

Parts of the west & southwest coast line of Kefalonia from Mount Ainos:

Cloudy passersby…

*images by Athina D. Pantazatou for Kicking Back the Pebbles