Osman Shah’s Mosque – Το τζαμί του Οσμάν Σαχ

Since the last couple of months have not been worth of any reference or remembrance(!) I often cast bad thoughts away by swinging back to my September days in Trikala, Thessaly (you can take a glimpse in a previous post on the little fellas I made friends with, during my daily walks by the river).

Here’s what lies at the end of the newly laid-out river-side pathway:

The Koursoum Mosque {Osman Shah’s Mosque}

The “Mosque awakens the memories of another historical era and brings to the minds of visitors images from the civilization of the East.  It is situated after the entrance to the town and to the south, on the Karditsa side.  Tradition has it that prince Osman Shah, son of Sultan Suleiman (1520 – 1566) arrived hunted and sick in Trikala.  Because he was healed in Trikala, he built the Mosque in memory of his being saved. The Mosque was built in mid 16th century by the famous architect Sinan Pasha (1490 – 1588), who was of Greek origin. Koursoum Mosque is a characteristic monument of eastern architecture and stands out for its grand dome, which is semi-circular and covered with lead; thus its name (koursoum=lead)”.

[Excerpt quoted from the official portal of the Municipality of Trikala where you can read more about the Mosque and browse info on the entire area].

---

Μιας και οι τελευταίοι μήνες αποδείχθηκαν περιπετειώδεις μεν αλλά ουδόλως αξιομνημόνευτοι, το μυαλό μου συχνά γυρνάει σε έναν άλλο αγαπημένο μήνα (εκτός του Δεκεμβρίου), τον Σεπτέμβρη και μάλιστα στον τελευταίο που τον περάσαμε στα Τρίκαλα! Τα πρωινά ήταν υπέροχα, ο καιρός τέλειος και οι διαδρομές δίπλα στο Ληθαίο, τον παραπόταμο του Πηνειού που διασχίζει την πόλη και στον οποίο λέγεται πως γεννήθηκε ο Ασκληπιός, ήταν ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσω τη μέρα μου! Η μέρα που επισκέφθηκα το Κουρσούμ Τζαμί (στις αρχές της πόλης, κοντά στις όχθες του Ληθαίου) ήταν καθημερινή, ήμουν μόνη και ένας ευγενέστατος αρχαιολόγος, επιβλέπων της έκθεσης, με ξενάγησε δωρεάν και μου μίλησε για το τζαμί, τα ευρήματα της έκθεσης και τα σχέδια για την αποκατάσταση του χώρου των Οθωμανικών Λουτρών στο παραπλήσιο κτήριο των παλαιών φυλακών. Το τζαμί υπάγεται πλέον στο υπουργείο πολιτισμού (παλαιότερα το διαχειριζόταν ο δήμος) και φιλοξενεί μόνιμη έκθεση με ευρήματα από αρχαιολογικές ανασκαφές της ευρύτερης περιοχής.

The Mosque currently runs under the supervision of the Ministry of Culture and hosts a permanent exhibition with archaeological artifacts from recent excavations throughout the entire region. Here are some interesting pieces…

Pipes like these (of Eastern origin) came in three pieces: the bowl, [lu-las] in Greek, a long wooden stem made from cherry, jasmine, lemon or orange tree branches which flavored the tobacco & a mouthpiece called [e-ma-mes].

Tο Μιχράμπ – The Mihrab:

Η ημικυκλική εσοχή που υπάρχει στο τείχος ενός ισλαμικού τεμένους η οποία υποδεικνύει την κίμπλα, δηλαδή την κατεύθυνση προς την Κάαμπα στη Μέκκα στην οποία στρέφονται οι Μουσουλμάνοι κατά την διάρκεια της προσευχής. Εδώ βλέπουμε το Μιχράμπ στο εσωτερικό του τζαμιού αλλά υπάρχει και στον εξωτερικό τοίχο, κοντά στην είσοδο (παρακάτω).

---

A semicircular niche in the wall of a mosque that indicates the qibla; that is, the direction of the Kaaba in Mecca and hence the direction that Muslims should face when praying. This is the interior “qibla wall” (there’s another Mihrab in the exterior wall of the Koursoum Mosque, near the entrance, to be seen further below).

Τα σημαδάκια που είναι ευδιάκριτα μέσα σε αρκετά κεραμικά σκεύη  οφείλονται στους τριποδίσκους ψησίματος, τις μικρές πήλινες βάσεις, που χρησιμοποιούνταν για να στοιβάξουν τα σκεύη το ένα μέσα στο άλλο (χωρίς αυτά να κολλάνε μεταξύ τους) εξασφαλίζοντας έτσι περισσότερο χώρο στον κλίβανο ανά «φούρνισμα»!

---

Oh, and did you notice these strange marks at the bottom of some of the dishes?…

This is how they happened:

Small, clay Tripod Stilts were used to stack pots vertically on top of each other (preventing glazed surfaces from sticking together and facilitating the circulation of hot air from the fire chamber) thus, maximizing the space utility of the kilns.

Δύο πολύ στενά κλιμακοστάσια στα δεξιά & αριστερά της εισόδου, οδηγούν σε εξώστη ο οποίος αποτελούσε ξεχωριστό χώρο προσευχής για τις γυναίκες, που δεν επιτρεπόταν να προσεύχονται στον ίδιο χώρο με τους άντρες (σαν το δικό μας γυναικωνίτη).

---

Much like the [gy-ne-ko-ni-tis] (the women’s section in Greek Orthodox churches) this amazingly steep staircase, on the right-hand side of the entrance, leads to a loft meant to be used by women. There’s also a left-hand side staircase, leading to the same loft, that hasn’t been restored.

Στο συγκρότημα των πρώην ποινικών φυλακών Τρικάλων (πολύ κοντά στο Τζαμί) ανακαλύφθηκε πρόσφατα -μόλις το 2011- το αρχαίο Τούρκικο Λουτρό για το οποίο υπήρχαν μαρτυρίες/αφηγήσεις περιηγητών από τον 17ο & 19ο αιώνα! Η 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έχει αναλάβει την αποκατάστασή του και γίνονται προσπάθειες για να ανοίξει ο χώρος σύντομα για τους επισκέπτες (τότε -το Σεπτέμβριο- προσδοκούσαν να λειτουργήσει το αργότερο μέχρι το καλοκαίρι).

---

Very close to the Koursoum Mosque lie the buildings of the city’s old  prison! Although the prison has been relocated several decades ago the main building remained unused for years until a very recent excavation (2011) revealed it rests upon the ruins of an old Turkish Bath, associated with the greater Mosque area. It is currently under reconstruction and will hopefully soon be accessible to the public.

Σας αφήνω, με μερικές τελευταίες εικόνες από το Ληθαίο & ένα ηλιοβασίλεμα πάνω από το Θεσσαλικό κάμπο.

---

Last, but not least, the luscious banks of river Litheos… 

…and a sunset over Thessaly’s cotton fields!

Do scroll back on top, to the exhibition pieces, and let me know which is your favourite artifact? Mine are the dice & pipe bowl, for sure… yeah I know, prone to smoking and gambling I am!

---

Ποιο είναι το αγαπημένο σας κομμάτι; Έμενα το ζάρι & ο λουλάς…  Α, και το μικρό λυχνάρι φυσικά! Κι επειδή, σαν το Σεπτέμβριο η εποχή που διανύουμε είναι ιδανική για βόλτες, αν βρεθείτε προς Θεσσαλία μεριά μη χάσετε τα Τρίκαλα με τίποτα!

Ο χάρτης είναι από έκδοση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού, της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και της 19ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με τίτλο “το Κουρσούμ Τζαμί & το Χαμάμ της πόλης των Τρικάλων”.

*images by Athina D. Pantazatou for Kicking Back the Pebbles