Ο μικρός θησαυρός του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών
Are you flying to Athens, Greece this summer—even just on a layover—and have as little as 15 minutes to spare or a couple of hours to kill? Grab a cup of iced-coffee and a slice of pizza and head on over to the Main Terminal Building, on the Departures Level near Entrance 3. There you will find a teensy archaeological museum—a small permanent exhibition—that features artifacts (from the Neolithic & Early-Helladic to the Post-Byzantine period) discovered in Mesogaia and in the general airport area during its construction, from 1996 to 2000. Here’s a small peek of what you may marvel at:
Usage of Burial Urns was rather common during several periods of Greek Antiquity. According to the burial custom, the bodies of the dead were cremated and the asses were put in a vase (hydria, amphora, etc.). The urn was placed into the ground with funeral gifts—offers of the relatives, such as small vases, jewelry, weapons. Its mouth was covered with a flat stone or a smaller vase.
Οι εγχυτρισμοί (δευτερογενείς ταφές καύσεων), ήταν ταφικό έθιμο ευρέως διαδεδομένο στον ελλαδικό χώρο από τον 10ο έως τον 4ο αιώνα πΧ (δηλαδή κατά τους πρωτογεωμετρικούς, τους γεωμετρικούς, τους αρχαϊκούς αλλά και τους κλασικούς χρόνους). Σύμφωνα με αυτό, το σώμα του νεκρού αποτεφρώνεται και η τέφρα συλλέγεται σε αγγείο (υδρία, αμφορέα, κ.α.). Το τεφροδόχο αγγείο τοποθετείται στο έδαφος, συνοδευόμενο συχνά από κτερίσματα, όπως μικρά αγγεία, κοσμήματα, όπλα, προσφορές των συγγενών προς τον νεκρό, και το στόμιο του φράσσεται με επίπεδη πέτρα ή άλλο αγγείο.




Take your pick from a variety of ancient Greek pottery vases: A lēkythos (plural lekythoi) is a type of vessel used for storing oil—especially olive oil—while the term “lēkythion” literally means “small oil-flask” (it is the diminutive form of lekythos, in Greek). They were mainly used in burials, and other rituals. A kylix, also spelled cylix (plural kylikes) is the most common type of wine-drinking cup. A kantharos or cantharus is also a cup used to hold wine, possibly for drinking or for rituals & offerings. A hydria (plural hydriai) is a type of water-carrying vessel. The chytridion, a small cooking pot, is a miniature form of the “chytra”, the round-bottomed, lidless, one-handled cooking pot that was a standard item of the Classical kitchen. The well-known amphora (plural: amphorae) is a type of container of a characteristic shape & size, descending from at least as early as the Neolithic period. Amphorae were used for transporting and storing various products, both liquid & dry, but mostly for wine. They are typically ceramic, but examples in metals and other materials have also been found. A skyphos (plural skyphoi) is a two-handled, deep wine cup either with no base or on a low-stemmed one.
Μελαμβαφή ή άβαφα, μελόνομορφα ή ερυθρόμορφα, µε γραπτή, ανάγλυφη ή εµπίεστη διακόσµηση, και από όλες τις περιόδους της αρχαίας ελληνικής τέχνης (από τα γεωµετρικά έως και τα ελληνιστικά χρόνια), τα πήλινα αγγεία είναι τα αντικείµενα που έρχονται στο φως µε τη µεγαλύτερη συχνότητα στις ανασκαφές.
Στη λήκυθο (και το μικρότερο ληκύθιο) φυλάσσονταν αρώματα ή έλαια (κυρίως ελαιόλαδο). Χρησιμοποιούνταν σε κηδείες και άλλες τελετές. Η κύλιξ ήταν ένα είδος κούπας, πλατιά και ρηχή με δυο λαβές αντιδιαμετρικά τοποθετημένες στο χείλος της, την οποία χρησιμοποιούσαν κυρίως για να πίνουν κρασί. Ο κάνθαρος έχει σώμα σχήματος ποτηριού με κάθετη λαβή αμφίπλευρα, συνδεδεμένη με το χείλος του αγγείου και με υψηλή καμπυλωμένη λαβή στο επάνω μέρος. Χρησιμοποιούνταν επίσης για κρασί αλλά ήταν περισσότερο τελετουργικό σκεύος, συνδεδεμένο με τη λατρεία του θεού Διονύσου. Η υδρία έχει ωοειδές σώμα, διακριτό λαιμό και στρογγυλό στόμιο. Φέρει κάθετη λαβή στον ώμο (για μεταφορά) και δύο οριζόντιες λαβές στις πλευρές (για ανύψωση). Όπως μαρτυρά το όνομά της χρησίμευε στην αποθήκευση και τη μεταφορά νερού. Οι γνωστοί σε όλους αμφορείς χρησίμευαν στην αποθήκευση οίνου και ενίοτε ελαίου, ενώ υιοθετήθηκαν επίσης από τους Ρωμαίους ως κύρια μέσα μεταφοράς και αποθήκευσης κρασιού, λαδιού, ελαιόκαρπου, δημητριακών, ψαριών κ.α. Χρησιμοποιήθηκαν σε όλη τη Μεσόγειο και τις επαρχίες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας περίπου έως τον 16o αιώνα. Ο σκύφος, από τις πιο δημοφιλείς μορφές κυπέλλου στην αρχαία Ελλάδα, ήταν ένα είδος ευρύστομου ποτηριού με δυο λαβές.


A map of the airport and the surrounding areas, reveals the scale of excavations that took place: the white outline is the airport area. The network of ancient roads can be seen in red. The parts of the network that were excavated can also be seen in white. To the north, on top of a hill called Zāgani, lies a prehistoric settlement of 3200-2800 BC and a major ancient road. Extending to the mid southwest, there are sanctuaries, burial enclosers, country houses and kilns ranging from the 9th century BC to the 4th century AD (symbols in white). Scattered among them there are also cemetries, towers, and country houses (symbols in orange) of the Late-Roman, Byzantine and Post-Byzantine periods (4th to 18th century AD) and a major Late-Roman winery settlement of the 6th century AD to the east.
Ο αρχαιολογικός χάρτης της γενικότερης περιοχής του αεροδρομίου, δίνει μια πληρέστερη εικόνα του εύρους των ευρημάτων: το λευκό περίγραμμα είναι το αεροδρόμιο. Το δίκτυο των αρχαίων δρόμων (από αεροφωτογραφία) φαίνεται με κόκκινο ενώ τα ανασκαμμένα τμήματά του, ξεχωρίζουν σε άσπρο χρώμα. Βόρεια, στον λόφο Ζάγανι, υπάρχει προϊστορικός οικισμός του 3200-2800 πΧ, και νοτιότερα υστερο-ρωμαϊκός οικισμός αμπελουργών του 6ου αιώνα μΧ. Έχουν ανασκαφεί επίσης: τμήματα του αρχαίου δρόμου και αγροικίες 9ου-4ου αιώνα πΧ, δίδυμο ιερό 4ου αιώνα πΧ, ταφικός περίβολος 4ου αιώνα πΧ, κεραμεικό εργαστήριο 4ου-2ου αιώνα πΧ, αγρόκτημα Ελληνιστικής περιόδου, και ο βυζαντινός ναός του Αγίου Πέτρου (πρώιμης μεταβυζαντινής περιόδου) ο οποίος μάλιστα μεταφέρθηκε σε νέα θέση—340 μέτρα δυτικότερα—προκειμένου να κατασκευαστεί ο δυτικός αεροδιάδρομος του Ελ. Βενιζέλος.



Bear in mind that the museum’s opening hours are Monday through Sunday, 06:00 am-11:00 pm.
Information on items is either quoted from the museum’s object labels & credit panels and/or from Wikipedia ~ Οι πληροφορίες σε επιλεγμένα αντικείμενα/φωτογραφίες είναι παραθέσεις από τις ταμπέλες των εκθεμάτων και από την Wikipedia.
*images by Athina D. Pantazatou for Kicking Back the Pebbles

Leave a Reply